TRENING NA TRAMPOLINACH – DLACZEGO WARTO?
Czym jest trening na trampolinach?
Trampoliny występują w klubach fitness głównie na zajęciach grupowych. To forma aktywności o charakterze wytrzymałościowym i dość dynamicznym, zakładając że cały trening pozostajemy na trampolinie i wykorzystujemy sprężystość jej materiałów do wykonywania ruchów. Trampoliny można również wykorzystać w treningach indywidualnych. Można je używać jako element doskonały do rozgrzewki przed treningiem siłowym, do nauki elementów techniki biegu lub do ćwiczeń uczących stabilizacji centralnej. Zajęcia fitness z użyciem trampolin to wysiłek aerobowy, który odbywa się przy dynamicznej muzyce w formie zabawowej, lecz pod bacznym okiem instruktora według zasad typowej lekcji fitness. Podobnie jak klasyczne ćwiczenia, trening na trampolinie wymaga odpowiedniej rozgrzewki, która przygotuje stawy i mięśnie do większego wysiłku fizycznego. Natomiast część główna na trampolinach to niezwykle wydajny trening kardio, dlatego należy pamiętać, aby stopniowo zwiększać tempo pracy serca, zachowując przy tym poprawną technikę skoków i właściwą pozycję ciała. Końcowa część zajęć to wyciszenie organizmu oraz kilka ćwiczeń o charakterze rozluźniającym, aby płynnie przejść od wysiłku do odpoczynku i ustabilizować układ oddechowy.
Trampoliny fitness mają wyjątkowe zalety w porównaniu z innymi formami ruchu. Podczas skoków następuje naprzemienne przyspieszanie oraz zwalnianie tempa, dzięki czemu do pracy włączone zostaje blisko 638 mięśni. Doprowadzając do ich napinania i rozluźniania, możemy liczyć na poprawę parametrów związanych z równowagą, koordynacją oraz czuciem głębokim, czyli kinestezją lub inaczej propriocepcją. Zaangażowanie tak olbrzymiej liczby mięśni stanowi doskonałą receptę na spalenie większej ilości kalorii.
Ważne jest, aby podczas zajęć nauczyć uczestników poprawności skoków, odpowiedniej pozycji ciała, napięcia mięśniowego, oddechu oraz zasad bezpiecznego korzystania z tej formy aktywności. Ogromną rolę odgrywa wykwalifikowany instruktor, posiadający wiedzę i umiejętności, aby edukować, chronić przed kontuzjami i skutecznie prowadzić trening, aby przynosił jak najlepsze efekty.
Trochę historii
W 1930 roku George Nissen, gimnastyk z USA, zbudował prototyp trampoliny.
Gdy wybuchła II wojna światowa w USA, służyły do rekreacji i wychowania fizycznego w siłach zbrojnych. Były szczególnie ważne w szkoleniu pilotów i załóg lotniczych, ponieważ pomagały w instruowaniu kursantów w zakresie pozycji ciała i wrażeń związanych z lotem.
W 1964 roku powstała Międzynarodowa Federacja Trampolin, która doczekała się w 2000 roku podczas Olimpiady w Sydney – pierwszego turnieju skoków na trampolinie.
Fitness na trampolinach trafił do Polski około 2013 roku.
Dla kogo są zajęcia na trampolinach?
Ze względu na niskie obciążenie dla stawów, sprężyste podłoże i charakterystykę aerobową, są bardzo uniwersalne dla szerokiej rzeszy odbiorców. Wiadomo, że każdą aktywność w przypadku stanów chorobowych należy skonsultować z lekarzem. Przede wszystkim należy podejść z dystansem i rozwagą, słuchać swojego organizmu oraz stosować się do wskazówek prowadzącego zajęcia. Istnieją przeciwskazania, które wykluczają trening na trampolinach, m.in. ciąża, choroby zwyrodnieniowe, zaburzenia funkcji błędnika, choroby układu krążenia, dyskopatia, astma, endoprotezy oraz osteoporoza.
Jakie korzyści niesie trening na trampolinach?
Poprawia kondycję i zwiększa wydolność organizmu
Dotlenia tkanki i wpływa na zwiększenie pojemności płuc
Wzmacnia mięśnie głębokie i uczy stabilizacji centralnej
Wspomaga krążenie limfatyczne i poprawia pracę układu krwionośnego
Poprawia koordynację ruchową oraz równowagę ciała w przestrzeni
Wpływa na modelowanie sylwetki, poprzez spalanie kalorii
Przyspiesza przemianę materii i przyczynia się do uwalniania toksyn z ciała
To połączenie zabawowej formy zajęć przy muzyce oraz dynamicznego i efektywnego treningu aerobowego, które przynosi nie tylko korzyści dla mięśni oraz przyspiesza spalanie kalorii, ale także poprawia nastrój i „oczyszcza głowę”.
Trampoliny w badaniach naukowych
Badania przeprowadzone przez University of Northern Parana pokazują, że ćwiczenia na mini trampolinie są odpowiednie dla osób starszych, mających problemy z równowagą.
Badanie przeprowadzone w 1980 roku przez NASA wykazało, że obciążenie, jakie wywołuje skakanie na trampolinie, jest takie samo zarówno w stawach skokowych, jak i w innych częściach ciała, i znacznie poniżej progu, w którym kości mogą ulec uszkodzeniu. Podczas skoków na trampolinie stosunek zużycia tlenu w porównaniu do zapotrzebowania był większy niż podczas biegania na bieżni.
Inne badanie przeprowadzone przez greckich naukowców na dzieciach mających problemy z poruszaniem się (dyspraksje) wykazało pozytywny wpływ ćwiczeń na mini trampolinie, polegający na zwiększaniu ich możliwości ruchowych.
Dlaczego warto szukać nowych form zajęć, np. treningu na trampolinach?
Aby kompleksowo i skutecznie zadziałać na nasz organizm, potrzebujemy dostarczać zróżnicowanych bodźców w postaci wielu form treningów i ćwiczeń. Nasze ciało dosyć szybko adaptuje się do warunków, jakie mu stwarzamy. Jeśli będziemy powodować zmienność tych czynników, osiągniemy szybciej nasz cel lub wejdziemy na wyższy poziom naszej sprawności. Dlatego alternatywą są trampoliny, jako typ wysiłku, który za każdym razem może być nieco inny, mimo że skaczemy na tej samej trampolinie. Dobór tempa, intensywność i rodzaj ruchu, trwanie danego wysiłku w jednostce czasu, to wszystko powoduje, że nie pozwalamy naszemu organizmowi zbyt szybko przyzwyczaić się do danego treningu. Korzystanie z nowych form zajęć powoduje, że uczymy się nowych ruchów, co znacznie poprawia koordynację oraz wspomaga ogólną sprawność organizmu.
Trening na trampolinach - sposób na monotonny trening kardio
Trampoliny, dzięki formie zabawowej, żywiołowej muzyce i motywującemu działaniu instruktora, pozwalają nam przez dłuższy czas wykonywać dany wysiłek, nie myśląc o czasie jego trwania. Wiemy, że wysiłki wytrzymałościowe, które wykonujemy, aby zredukować tkankę tłuszczową, muszą trwać powyżej 20 minut (oczywiście jest to kwestia indywidualna dla każdego z nas), ze względu na fakt, iż w pierwszej fazie aktywności źródłem energii jest glikogen, a dopiero po jego wykorzystaniu następuje pobieranie energii z tłuszczów. Stąd też dla większości osób, które zmagają się z nadmierną masą ciała, długotrwałe wysiłki są dość monotonne i męczące. Trening na trampolinach w swojej strukturze jest formą ekspresyjną i dynamiczną, co powoduje, że czas spędzony na zajęciach pozornie mija szybciej i przyjemniej, mimo że wysiłek trwa odpowiednio długo. Poza tym fenomen ćwiczenia w grupie, wzajemna motywacja oraz charyzma instruktora potęgują pozytywny wpływ zajęć na trampolinach i stają się alternatywą na nudę podczas treningu kardio.
Zajęcia na trampolinach - inspiracją dla instruktorów fitness
Z uwagi na fakt, iż trampoliny są dodatkowym typem zajęć grupowych, wymagają odrębnego specjalistycznego szkolenia. Dzięki posiadanym uprawnieniom, instruktorzy mają możliwość rozwinięcia swojego warsztatu zawodowego. Z tym wiąże się szersze spektrum prowadzenia większej ilości różnorodnych zajęć, a w efekcie możliwość lepszego zarobkowania. Poza tym zajęcia na trampolinach przynoszą dodatkowe korzyści i niosą następujące inspiracje:
nie pozwalają wpaść w rutynę prowadzenia jednego typu zajęć
dają możliwość przyjemnego treningu kardio również dla instruktorów
pobudzają kreatywność instruktora do tworzenia ciekawych choreografii
pozwalają wyrazić ekspresję w zajęciach, swoją pasję i dynamikę
brak sztywnych ram w zajęciach na trampolinach może zachęcić do oryginalnego tworzenia lekcji i stosowania różnych metod treningowych
przez formy, gdzie ludzie bawią się ruchem, otrzymujemy więcej pozytywnego odzewu, co daje większą satysfakcję z naszej pracy.
Literatura:
Bhattacharya A., McCutcheon E.P., Shvartz E., Greenleaf J.E., Body acceleration distribution and O2 uptake in humans during running and jumping, “J Appl Physiol Respir Environ Exerc Physiol.” 1980, nr 49(5), s. 881-7,
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7429911
Giagazoglou, Sidiropoulou, Mitsiou, Arabatzi, Kellis, Can balance trampoline training promote motor coordination and balance performance in children with developmental coordination disorder?, “Res Dev Disabil.” 2015, nr 36, s. 13-9,
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25280002
de Oliveira , da Silva, Dascal, Teixeira, Effect of different types of exercise on postural balance in elderly women: a randomized controlled trial, “Arch Gerontol Geriatr.” 2014, nr 59(3), s. 506-14,
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25239512
Walker M., Jumping for Health, w: Townsend Letter for Doctors, 1995.
